Waa maxay Overactive thyroid?Overactive thyroid ama Hyperthyroidism waa xaalad uu qanjirka troodhka aad u shaqeynayo soona saarayo hormoon tirabadan, kaasoo dhiigga ka buuxsamo, kadibna keeno in qofka ku somoobo waxaana loo yaqaannaa (Thyrotoxicosis).
Hormoonnada uu soo dayao qanjirka troodhka waxay ka qeybqaataan falalka muhiimka ah ee ka dhaca unugyada jirka, qanjirkane wuxuu ku yaallaa dhuunta qeybteeda hoose, qanjirka wuxuu ku wareegsanyahay hunguriga cad waxuuna leeyahay qaab balanbaalis oo kale.
Waa maxay qanjirka troodhka?Qanjirka wuxu dhiigga ka aruuriyaa cunsurka ama maadada loo yaqaanno Iodine, kaasoo badanaa laga helo cunto badeedka, rootiga iyo cusbada waxuuna qanjirka u adeegsadaa samaysanka hormoonnada.
Labada hormoon ee ugu muhiimsan ee uu soo daayo qanjirka toroodhka waa T4 (99.9%), T3 (0.1%), hormoonka saameynta ku leh jirka waa T3, sidaa daraadeed markii loo baahdaba, T4 ayaa loo badalaa T3.
Sidee ayuu u shaqeeyaa qanjirka troodhkaQanjirka troodhka waxaa kontroola qanjir kale oo ku yaalla maskaxda laguna magacaabo "Pituitary Gland", qanjirkaan wuxuu awood u leeyahay inuu yareeyo ama siyaadiyo hawsha qanjirka troodhka, hadii hormoonnada ay ku yaryihiin dhiigga wuxuu fariin u diraa qanjirka troodhka si hawsha loo kordhiyo iyo sida kalaba.
Isla qanjirka pituitary waxaa sii kontoroola qanjir muhiim ah kana mid ah maskaxda loona yaqaanno "Hypothalamus".
Qanjirka Hypothalamus wuxuu soo daayaa hormoon loo soo gaabiyo "TRH" macnihiisuna yahay hormoonkii soo deyn lahaa hormoonnada troodhka, wuxuu saameeyaa qanjirka Pituitary, waxuuna ka soo daayaa hormoon kale oo loo soo gaabiyo "TSH" oo macnihiisu yahay homoonkii kicinta ama falgilinta troodhka. markaas ayuu qanjirka hawsha billaabaa soona daayaa hormoonnada T3 iyo T4.
Marka haddii ay jirto mushkilad keensanaysa in qanjirka si aad ah u shaqeeyo, waxay ka imaan kartaa mid ka mid ah 3-da qanjir.
Maxaa keeno Kacsanaanta Qanjirka Troodhka?Haddii aan soo koobo waxyaabaha keena kacsanaanta qanjirka troodhka waa sidatan:
- Graves' disease (Waa cudur ku dhaca qanjirka troodhka kaasoo ka lunsiiya qaabkii saxda aheyd oo loogu kontrooli jiray hormoonka laga soo daayo qanjirka pituitary ee TSH, Cudurkan waa cudur la kala dhaxli karo, wuxuuna ku badan yahay haweenka [5-tii haween markuu ku dhaco 1-rag ah ayuu ku dhacaa], cudurkaan waxaa kiciya diiqada, sigaar cabidda, raajo lagaa saaray dhuunta, daawooyin iyo caabuqid feyras. calaamadaha lagu garto cudurkaan waxaa ka mid ah indho-fiiqnaan iyo furuuruc ka soo muuqdo badanaa lugaha)
- Buro ka soo baxdo qanjirka troodhka, buradaasoo si kontorool laáan ah u soo deyso hormoon "Toxic Goiter".
- In qofku qaato daawooyin u shaqeeya sida hormoonka troodhka (daawooyinka lagu yareeyo miisaanka oo kale.)
- Hormoonka kicinta troodhka oo si xad dhaaf ah loo soo daayo, taasoo badanaa ka timaado buro ka soo baxdo qanjirka Pituitary.
- Qanjirka troodhka oo caabuq ku dhaca waxaana badanaa keeno fayrs. waxaana calaamad u ah qandho, cuno-xanuun iyo xanuun markaa wax liqayso. qanjirka waa xanuun markii la taabto.
- Iodine badan oo la qaato sida daawada Ämiodarone" oo leh Iodine badan.
Calaamadaha Kacsanaanta Qanjirka Troodhka- Dhidid badan
- Kuleelka oo loo adkaysan karin
- Socodka caloosha oo siyaado ah
- Gariir gacmaha ah
- Xanaaq iyo kacsanaan niyad
- Wadno garaac siyaado ah
- Miisaanka oo lumo
- Daal iyo tabardarri
- Dhiigga haweenka oo qaldamo
Sidee lagu ogaadaa Kacsanaanta Qanjirka Troodhka- In la fiiriyo calamadaha aan kor ku soo xusay sida gariirka gacmaha, dhidid badan, maqaarka jirka oo saliix noqdo, tinta oo khafiif noqoto, wadnaha oo aad u garaacmo iyo qanjirka troodhka oo bararo.
- Baaritaan dhiiig oo lagu fiirinayo hormoonnada kala ah T3, T4, TSH
- Raajo-saaris qanjirka ah "Thyroid Scan"
Sidee loo daaweeyaa Kacsanaanta Qanjirka Troodhka?- In la yareeyo calamadaha muuqdo iyadoo la adeegsanayo daawooyin
- Daawo yareyso kacsanaanta qanjirka
- Qalliin lagu sameeyo qanjirka
Ma jirto cunto gooni ah oo loo qaato xaaladdaan, laakiin haddii kacsanaantaadu ka timid in uu kugu badan yahay cunsurka Iodine waxaa iska yareyneysaa cunnooyinka uu ku badanyahay, dhakhtarkaaga ayaan kuu sheegi doono.
Maxaan sameeyaa hadii qanjirkeygu kacsan yahay?Waa in aad u tagtaa dhakhtar una sheegtaa calaamadaha aad isku aragtay, baaritaan dhiig oo lagaa qaado ayaa lagu caddayn karaa dhibaatadaada.
Halkaan ka akhriso qoraal ku saabsan Howlgabka ama dhacsanaanta Qanjirka Thyroid-ka (Hypothyroidism) oo aad ugu badan haweenkeena: http://somalidoc.com/smf/index.php/topic,5559.0.html
http://somalidoc.com